دیابت یا بیماری قند خون یکی از بیماری‌های شایع در سنین مختلف می‌باشد که اگر روش‌های پیشگیری یا جلوگیری از این بیماری را ندانیم و یا از عوارض و علائم آن بی اطلاع باشیم باعث می‌شود به مرور زمان آسیب‌های جدی به بدنمان یا بدن سالمند عزیزمان برسد.

اغلب مبتلایان به بیماری قند خون در سنین سالمندی، به دیابت نوع 2 مبتلا هستند و ما باید به صورت خیلی جدی مراقب سالمند خود باشیم تا مابقی عمر خود را در آسایش بگذراند.

به همین دلیل در این مطلب قصد داریم درباره انواع بیماری دیابت، علائم و عوارض آن و همچنین درباره روش‌های درمان و یا جلوگیری از این بیماری صحبت کنیم.

 

برای اعزام پرستار سالمند با سابقه می‌توانید با مرکز اول سفیر سلامت تماس بگیرید.

02188500161

دیابت در سالمندان

دیابت یا مرض قند نوعی بیماری متابولیک (سوخت و ساز مواد غذایی) مزمن است. در واقع هورمونی به نام انسولین عملکرد خود را از دست می‌دهد. این هورمون توسط غده پانکراس یا همان لوزالمعده ترشح می‌شود.

وظیفه اصلی آن، این است که گلوکز را به سمت سلول‌های بدن هدایت کند. زمانی که انسولین در انجام وظیفه خود ناتوان است، گلوکز به جای ورود به سلول، در خون انباشته می‌شود و به این ترتیب سطح آن در بدن بالا می‌رود، دقیقاً همینجاست که می‌گوییم دیابت گرفتم.

 

 

انواع دیابت

به صورت کلی می‌توان گفت که شایع‌ترین انواع دیابت،دیابت نوع اول و نوع دوم هست و طبیعتاً میان این دو نوع، تفاوت‌هایی می‌باشد که جلو‌تر آن‌ها را بررسی خواهیم کرد:

• دیابت نوع ۱: در این نوع بدن قادر به تولید انسولین نیست.
• دیابت نوع ۲: در این نوع بدن انسولین تولید می‌کند اما قادر به استفاده موثر از آن نیست تا بتواند گلوکز را به سلول‌ها برساند.
• دیابت بارداری: علت بروز دیابت بارداری به طور واضح مشخص نیست اما ممکن است به اختلالات هورمونی در دوران بارداری مرتبط باشد که قند خون بالا میرود.
• پیش دیابت:  در این نوع سطح گلوکز در بدن بالاست اما فرد هنوز به مرض قند مبتلا نشده‌ است.
• دیابت بی‌مزه: دیابت بی‌مزه، نوعی بیماری مادرزادی است که به دلیل اختلال در غدد درون‌ریز ایجاد می‌شود. این بیماری با تشنگی زیاد و تولید بیش از حد ادرار رقیق همراه است و برای آن درمانی وجود ندارد.

 

علائم و عوارض دیابت در سالمندان

در صورتی که کنترل دیابت در سالمندان جدی گرفته نشود ، ممکن است با عوارض زیر روبرو شوند:

1. بیماری لثه و خرابی دندان‌ها

2. مشکلات چشم و از دست دادن بینایی

3. بی حسی پا

4. زخم پا و جراحاتی که ترمیم نمی‌شوند

5. بیماری قلبی

6. آسیب عصبی نوروپاتی

7. سکته

8. بیماری کلیوی

9. عفونت مجاری ادراری

 

عفونت مجاری ادراری: عفونت رایج ترین علت مرگ و میر سالمندان دیابتی است به خصوص عفونت مجاری ادراری که می‌تواند منجر به از کار افتادن کلیه‌ها شود. خستگی و کم اشتهایی یا مشاهده خون در ادرار می تواند از عوارض این مشکل باشد.

عفونت پا: نوروپاتی محیطی علت اصلی بروز پای دیابتی است بنابراین پوست پاهای فرد مبتلا به دیابت نیاز به مراقبت بیشتری دارد . مراقب آسیب‌های مزمن به پا مثل پوشیدن کفش تنگ باشید.

در صورتی که دیابت در سالمندان به خوبی کنترل نشود می‌تواند باعث درمان نشدن عفونت و گردش خون ضعیف شود و یک خراش کوچک تبدیل به یک عفونت جدی شود.

سالمندان دیابتی باید روزانه پا‌های خود را بررسی کنند تا هر گونه خراش، قرمزی ، پینه یا تاول احتمالی را به سرعت رسیدگی و درمان نمایند.

از دست دادن بینایی: دیابت در سالمندان چهارمین علت از دست دادن بینایی است. حداقل سالی یک بار برای بررسی رتینوپاتی دیابت به پزشک مراجعه کنید تا در صورت وجود کوچکترین مشکل در بینایی به سرعت درمان آغاز شود.

خطرات بیماری دیابت

به طور معمول مردان مبتلا به دیابت نوع یک ۱۱ سال و زنان مبتلا به دیابت نوع یک ۱۳ سال کمتر از سایرین عمر می‌کنند. بیشترین عامل تاثیرگذار در کاهش طول عمر این افراد به اختلال در سیستم قلبی-عروقی مربوط می‌شود. همچنین بر اساس برخی مطالعات می‌توان گفت که فردی که در ۵۵ سالگی به دیابت نوع ۲ مبتلا می‌شود، به طور متوسط اگر زن باشد، ۶ سال و اگر مرد باشد ۵ سال کاهش طول عمر خواهد داشت. البته این اعداد تقریبی است و کاملا بستگی به سبک زندگی و شرایط سلامتی دارد.

دیابت یک بیماری مزمن است که باید آن را کاملا جدی گرفته و مدام کنترل کرد. همانطور که گفتیم، دیابت زمینه‌ساز بیماری‌های قلبی-عروقی بوده و از هر ۳ نفر که به دیابت مبتلا هستند، ۲ نفر از آن‌ها بر اثر حمله یا سکته قلبی از بین می‌روند.

اما استفاده از دارو و تغییر در سبک زندگی تا حدود چشمگیری می‌تواند در کنترل دیابت موثر باشد. بنابراین اگر توصیه‌های پزشک را جدی بگیرید، لازم نیست بیش از اندازه از بیماری دیابت واهمه و ترس داشته باشید.

 

 

 

روش های کنترل دیابت در سالمندان

رژیم غذایی

در برخی موارد توصیه‌های رژیم غذایی در گروه سالمندان با جمعیت عمومی متفاوت است. برای مثال افرادی که در خانه سالمندان ساکن هستند، بیش از سایرین در معرض کاهش وزن و سوء تغذیه هستند. کاهش نمک، چربی و قند ممکن است برای‌ همه سالمندان انتخاب مناسبی نباشد و آن‌ها را درمعرض هیپوگلیسمی یا اُفت قند قرار دهد.

انجام فعالیت فیزیکی

انجام منظم فعالیت فیزیکی و دوری از کم‌ تحرکی به استحکام عضلات، تقویت تعادل و بهبود حساسیت سلول‌ها به انسولین کمک می‌کند. علاوه بر این به تقویت روحیه و جلوگیری از زمین افتادن کمک می‌کند.

مطالعات نشان داده است که انجام تمرین‌های مقاومتی سبک در سالمندان بسیار سودمند است. علاوه بر این انجام ورزش‌هایی که به انعطاف و استحکام عضلات کمک می‌کنند برای افرادی که لازم است تمام مدت بر روی صندلی یا تخت باشند، می‌تواند توسط فیزیوتراپیست آموزش داده شود.

پیشگیری از دیابت در سالمندان

برای پیشگیری از دیابت در سالمندان نیاز به برنامه ویژه و خارج از تصور ما نیست. کافی است با ساده ترین کار آغاز نماییم و از امروز برای خرید مواد غذایی و سبزیجات تازه خود به نزدیک‌ترین فروشگاه پیاده روی کنیم و در حین پیاده روی از بودن در بین دیگر افراد جامعه و دیدن زیبایی‌های اطراف خود لذت ببریم تا با یک تیر سه هدف را زده باشیم.

ورزشی سبک، لذت بردن و افزایش میزان آرامش خود با بودن در میان دیگر افراد جامعه و در نهایت تأمین مواد غذایی تازه که سبب افزایش سلامت خواهد شد. همیشه یادمان باشد که سالمندی به معنای زندگی راکد نیست.

سالمندی به معنای زندگی پر شور و هیجان است پس کافی است با شناخت کامل از این دوران، بالاترین لذت را از آن ببریم.به همین دلیل باید خیلی حواسمان به دوره سالمندی خود و یا نزدیکانمان باشد.

اما در بعضی از مواقع به دلایل مختلفی نمی‌توانیم که به صورت جدی از سالمندمان مراقبت کنیم و نگهداری از سالمند برایمان سخت ‌می‌شود. در این صورت می‌توان از پرستار سالمند استفاده کرد و با استخدام یک پرستار سالمند حرفه‌ای و با تجربه، بهتر بتوانیم از سالمند خود مواظبت و نگهداری کنیم.

درمان دیابت در سالمندان

تشخیص و درمان بیماری دیابت در سالمندان عموماً با دیگر گروه‌های سنی فرقی نمی‌کند. درمان دیابت نوع 2 اغلب با داروی خوراکی و توصیه‌های مربوط به اصلاح سبک زندگی آغاز می‌شود. با این حال در صورتی که بیشتر از ده سال از ابتلا به دیابت نوع 2 گذشته باشد و یا درصورت عدم پاسخ به داروهای خوراکی، اغلب لازم است که انسولین هم به رژیم دارویی مبتلایان اضافه شود.

فراموش نکنید که درمان دارویی به تنهایی برای کنترل بیماری دیابت کافی نیست. داشتن یک رژیم غذایی سالم و کم‌کالری، انجام منظم فعالیت فیزیکی و ترک سیگار و الکل برای کنترل قند خون و جلوگیری از عوارض بیماری ضروری هستند.

 

پرستار سالمند

برای سالمندان مبتلا به دیابت، حضور پرستار سالمند می‌تواند بسیار مفید و ضروری باشد. زیرا دیابت یک بیماری مزمن است که نیاز به مراقبت و مدیریت دقیق دارد و در سنین پیری این نیازها ممکن است بیشتر شود.

نیاز به مراقبت ویژه در دیابت سالمندان:
مدیریت دارویی: سالمندان دیابتی ممکن است نیاز به مصرف داروهای متنوع داشته باشند. پرستار سالمند با تجربه می‌تواند به طور دقیق از مواعد داروها پیش بینی کرده و در مصرف صحیح آنها را کمک کند.

مدیریت گلوکز خون: پرستار با نظارت بر سطح گلوکز خون و تعیین نیاز به تغییرات در رژیم غذایی یا داروها، به بهبود کنترل دیابت کمک می‌کند.

مراقبت از پای دیابتی: سالمندان دارای دیابت باید به خصوصیات پوست و پاهای خود دقت کنند. پرستار سالمند می‌تواند به مراقبت از پای دیابتیک و پیشگیری از مشکلات پوستی کمک کند.

راهنمایی در تغذیه سالمندان دیابتی: تنظیم رژیم غذایی مناسب برای کنترل قند خون از اهمیت بسزایی برخوردار است. پرستار با ارائه راهنمایی‌های تغذیه‌ای مناسب، به بهبود وضعیت تغذیه سالمند دیابتی کمک می‌کند.

تربیت به خودمراقبتی: پرستار می‌تواند به سالمند دیابتی نشان دهد چگونه به خودمراقبتی مناسب ادامه دهد و در مواقع اضطراری چطور واکنش نشان دهد.

پیگیری دقیق از وضعیت سلامتی: پرستار با پیگیری مداوم از نشانگان و علائم ممکن در سالمند دیابتی، می‌تواند به تشخیص زودرس مشکلات و اقدامات مناسب کمک کند.

بنابراین، حضور پرستار سالمند با تجربه می‌تواند به بهبود کیفیت زندگی و مدیریت بهتر دیابت در این گروه سنی کمک کند.