یکی از  اختلالات شایع در جهان، افسردگی می باشد. که متاسفانه این بیماری یا اختلال روانی می‌تواند در هرسنی و برای هر فردی پیش بیاید و افسردگی برای هر شخصی یکسان نیست و سطح های مختلفی دارد.

اما در حال حاضر قصد داریم در این مقاله درباره علائم افسردگی  و علت آن در سالمندان صحبت کنیم و این اختلال را بررسی کنیم. با ما همرا باشید.

علت افسردگی چیست؟

افسردگی در سالمندان یک اختلال خلقی است که همراه با گوشه نشینی و کاهش فعالیت های عمومی است. در افسردگی انگیزه‌ی فرد برای رسیدن به اهداف آینده کم رنگ می گردد. با بالا رفتن سن و کم شدن قدرت جسمانی توانایی برای انجام کارهای روزمره کاهش یافته و باعث از دست دادن اعتماد به نفس و در نهایت استرس و افسردگی می شود.

از طرفی در این دوره زندگی ترس و اضطراب از مرگ به وجود می آید که خود نیز باعث ایجاد افسردگی در سالمندان می شود. بیماری های جسمی مانند فشار خون، دیابت، مشکلات عضلانی، اسکلتی، بینایی و شنوایی و همچنین از دست دادن همسر، وضعیت پایین اقتصادی و بی سوادی باعث تشدید افسردگی در سالمندان می گردد.

تحرک و ورزش، داشتن یک شریک زندگی ایده آل و مقاطع تحصیلی بالا باعث کاهش اثرات افسردگی و سالمندی می شوند. افسردگی در سالمندی از مشکلات روانی جدی است که نباید نادیده گرفته شود و باید درمان شود اگرچه تاکنون درمان قطعی برای این مشکل یافت نشده است اما می توان از وقوع آن تا حد زیادی پیش بینی کرد. برای پیشگیری از افسردگی انجام پیاده روی و ورزش های دسته جمعی توسط سالمند توصیه می شود.

10 علائم افسردگی در سالمندان

علایم و نشانه‌های افسردگی در بین سالمندان ممکن است بسیار متفاوت باشد. همچنین نشانه‌های افسردگی در سالمندان با بیماران جوان فرق دارد و معمولاً طولانی تر و ماندگارتر است.

1. احساس نا‍‌امیدی: ناامیدی در  سالمندان به خوبی در تغییر رفتارشان مشهود است مثلا هر گاه به سراغش می روید بیکار نشسته و به گوشه ای خیره شده ، حوصله بیرون رفتن از خانه را ندارد ، کم حرف شده و دیگر مثل قبل شوخی نمی کند ، لذتی از غذا خوردن نمی برد ، با شما درد دل نمی کند.

2. تفکر مرگ و خودکشی: مسائلی که سالمندان را به سمت خودکشی سوق می‌دهد در چند موضوع خلاصه می‌شود و عمومی‌ترین آن سالمندآزاری، تنهایی و افسردگی است. حتی می‌توان افسردگی را نیز معلول سالمندآزاری دانست‌.

3. بی قراری و نداشتن آرامش:  نداشتن آرامش در سالمندان، دلایل بسیاری دارد که می تواند شامل نبود همسر، نگرانی های مادی، مشکل های سلامت و نبود وابستگی باشد.

4. کاهش اشتها:  از هر ۱۰ سالمند یک نفر دچار افسردگی می شود. و اغلب اشتهایش را از دست می دهد. بسیاری از سالمندان از وقت ناهار و شام متنفر اند. چون تنها هستند و کسی نیست با آن ها غذا بخورد.

5. گریه بدون دلیل: گاهی اوقات گریه کردن بی دلیل شرایطی گذراست و بدون این که مساله‌ساز شود، خاتمه می یابد. اما گاهی با تغییرات احساسی شدید مواجه هستند که زندگی را برای آنها دشوار کرده است.

6. احساس خستگی دائمی: یکی از مهم‌ترین دلایل خستگی سالمندان اضطراب از تنهایی است که منجربه افسردگی و سپس خستگی و کسل بودن دائمی می‌شود.

7. استرس: تغییر در سبک زندگی، بازنشستگی، نگهداری از همسر بیمار، مرگ اقوام، نزدیکان و دوستان صمیمی، کاهش توانایی ها و قوای جسمانی و وجود بیماری های مزمن و ناتوان کننده، نگهداری از نوه ها، نگرانی در خصوص زندگی مستقل و ترس از تنها شدن، نگرانی در خصوص طرد شدگی یا زندگی در سرای سالمندان و کمبود مجموعه های حمایت کننده اجتماعی، از عمده علل ایجاد استرس در سالمندان است.

8. مشکل در تمرکز: برخی از سالمندان به دلیل فکر و خیال بیش از حد به مسائل دچار عدم تمرکز و در نهایت افسردگی میشوند.

9. دوری از جمع: سالمندان از نظر جسمی، روحی و اجتماعی با کمبودهای زیادی روبرو میشوند. گاهی احساس این کمبود ها موجب دوری از جمع میشود.

10. کاهش فعالیت و صحبت کردن: گاهی سالمند به دلیل ضعف در توانایی فیزیکی تمایل به گوشه گیری دارد.

پیشگیری از افسردگی

خود مراقبتی برای جلوگیری از اختلالات روحی مزمن مانند افسردگی و انواع اختلالات اضطرابی از جمله مهم‌ترین توصیه‌های روان‌شناسان سلامت و روان‌پزشکان برای ارتقاء سطح سلامت روان جامعه می‌باشد.

اگر تا پیش از رسیدن به دوران سالمندی سبک زندگی سالم یکی از آرمان‌های زندگی شما نبوده دیگر وقت آن رسیده که پا در این راه بگذارید. عادت‌های مخرب مانند رژیم غذایی ناسالم، مصرف نوشیدنی‌های الکلی و استعمال دخانیات را به حداقل برسانید. اکنون دیگر زمان استقبال از غذاهای سالم و رژیمی و ورزش روزانه است. بدن خود را سرپا نگه دارید.

درمان افسردگی

افسردگی یک حالت روحی و روانی گذرا نیست، افسردگی یک اختلال روانی است که نیاز به مداخله مستقیم، درمان دارویی و روان درمانی دارد. در نتیجه با مشاهده علائم ذکر شده در خود یا هر سالمندی که وظیفه مراقبت از او را بر عهده دارید لازم است که به روان درمانگر مراجعه کنید

زیرا بی‌توجهی به درمان افسردگی در سالمندان و تداوم علائم و نشانه‌های آن می تواند به منجر به مرگ زودرس شود زیرا همانطور که پیش از این نیز بارها تاکید کردیم تاثیر مستقیم و قابل توجه سلامت روان بر سلامت جسم می‌باشد.

درمان افسردگی در سالمندان مانند درمان افراد جوان، مفید و اثر‌بخش است. افسردگی در سالمندان معمولا در پی ایجاد چالش یا موقعیتی دشوار در زندگی بروز می‌کند.

به همین دلیل، درمان افسردگی در سالمندان باید بر حل آن چالش بزرگ متمرکز باشد. مثلا اگر احساس تنهایی ریشهٔ افسردگی شماست، صِرف درمان دارویی افسردگی مشکل شما را حل نمی‌کند.